Rapport oeverafkalving in de veenweiden, van probleem naar kans

Op 18 november publiceerde het NMI (Nutriënten Management Instituut) in samenwerking met Waternet en HDSR een rapport over oeverafkalving in de veenweidegebied.

De handout is te vinden via deze link, het hele rapport is te vinden via deze link.

Een onderschat probleem?

Oeverafkalving vindt wijdverspreid plaats in het veenweidegebied. Waardevolle landbouwgrond kalft niet alleen af door golfslag en stroming maar ook door het wegspoelen van veraard en waterverzadigd veen. In het veenweidegebied is afkalving te zien aan steil geworden oevers langs de grotere watergangen maar ook aan oeververzakking langs ‘gewone’ perceelsloten (zie figuur rechts). Afkalving versnelt bij afwezigheid van vegetatie en wanneer het veen zwart komt te liggen door vertrapping, holen in oevers, snelle peilveranderingen, té intensief baggeren of schonen, woelende vissen, en door kaalslag als gevolg van golven en stroming. Een handreiking is ontwikkeld die gebruikt kan worden om per locatie te inventariseren welke oorzaken een potentieel risico vormen voor oeverafkalving.

De effecten van afkalving zijn groot. Het is niet alleen dat de werkbaarheid en waarde van agrarische perceelranden vermindert. Oeverafkalving heeft door de aanwas van bagger ook een grote impact op de waterkwaliteit, het slootonderhoud en de uitstoot van broeikasgassen. Waterschappen en boeren zoeken daarom naar oplossingen.

Zorg voor stabiliteit: maatwerk en kansen

Het belangrijkste uitgangspunt voor een stabiele oever is rust. Een gebalanceerd beheer van sloot, oever en perceelrand is daarvoor cruciaal. Wat betekent dit voor de partijen die samen zorgen voor de inrichting en beheer van de sloot, oevers en perceelranden?

De partijen zijn; het waterschap, de agrariër en agrarische collectieven en de provincie. Een goede samewerking zal zorg dragen voor stabiele oevers ingebed in binnen biodiversiteits- en natuurbeheerplannen.